Sau phần trước tìm hiểu về các đặc tính và ứng dụng của NaClO trong nội nha lâm sàng (Natri Hypocloride (NaClO) và ứng dụng trong nội nha - P1). Hôm nay chúng ta sẽ cùng xem các yếu tố ảnh hưởng lên hoạt tính của NaClO như nồng độ dung dịch, nhiệt độ, thời gian bơm rửa... Cũng như sự tương tác giữa NaClO và các hoá chất nội nha khác như EDTA, CHX ra sao.
D. Các yếu tố tác động lên hoạt tính NaClO:
- Nồng độ dung dịch NaClO:
- NaClO có tác dụng sát khuẩn và hoà tan thành phần hữu cơ mô tuỷ.
- Khi tăng nồng độ NaClO sẽ tăng hiệu quả sát khuẩn.
- Tuy nhiên khi tăng nồng độ thì tăng nguy cơ gây kích ứng mô chóp
Nồng độ dung dịch NaClO tối ưu nhất dựa trên nhiều nghiên cứu đó là NỒNG ĐỘ 3%
- Nhiệt độ dung dịch sử dụng:
- Khi tăng nhiệt độ dung dịch NaClO thì tăng hiệu quả hoà tan mô hữu cơ của NaClO
- Tuy nhiên khi tăng nhiệt độ quá cao (>60 độ C) sẽ làm bay hơi ClO gây mất cân bằng dung dịch làm mất hoạt tính của NaClO
Nhiệt độ dung dịch NaClO tối ưu nhất thông qua các nghiên cứu lâm sàng đó là 21-37 độ C
- Thời gian bơm rửa:
- Bơm rửa bằng NaClO từ 1-5 phút đủ hiệu quả để làm chậm quá trình phát triển của Enterococcus faecalis
- Thời gian cần thiết để NaClO tiêu diệt hoàn toàn Enterococcus faecalis là ÍT NHẤT 40 PHÚT
BƠM RỬA NACLO ÍT NHẤT 1 PHÚT kết hợp với băng thuốc để tối ưu hoá hiệu quả sát khuẩn ống tuỷ
- Điều kiện lưu trữ:
- Dung dịch NaClO dễ dàng bay hơi và mất hoạt tính dưới tác động của ánh sáng và nhiệt độ
- Nên bảo quản NaClO ở nơi có nhiệt độ phù hợp và tránh xa ánh sáng mặt trời cũng như ánh sáng phòng nha
Đựng NaClO trong bình nhựa kín - tránh xa ánh sáng với thời hạn sử dụng là 30 ngày. Có thể hoặc không cần lưu trữ NaClO trong ngăn mát tủ lạnh
E. Tương tác của NaClO với các hoạt chất khác:
- Tương tác NaClO với EDTA:
- Phản ứng acid/base giữa NaClO & EDTA gây GIẢM PH DUNG DỊCH
- HOCl trong dung dịch NaClO bị phân huỷ 4 HOCl ⇌ 2 Cl2 + O2 + 2 H2O
- Clo dạng khí gas bay lên ra khỏi dung dịch khiến dung dịch NaClO mất ion Cl. Điều này khiến cho NaClO bị giảm khả năng sát khuẩn & hoà tan mô hữu cơ.
- EDTA không bị ảnh hưởng gì do đặc thù tính chất của EDTA không phụ thuộc vào việc thay đổi pH môi trường dung dịch.
KHÔNG BAO GIỜ trộn lẫn NaClO và EDTA. Nhưng sử dụng phối hợp đúng cách sẽ giúp tặng hiệu quả sát khuẩn do EDTA làm tan thành phần vô cơ còn NaClO thì làm tan thành phần hữu cơ -> Hoà tan mùn ngà, giúp NaClO dễ dàng tiếp cận và sát khuẩn thành ngà ống tuỷ.
- Tương tác NaClO với Chlorhexidine Gluconate (CHX):
- NaClO tương tác với Chlorhexidine tạo ra các sản phẩm kết tủa 4-chloroaniline (PCA).
- Điều này làm giảm hoạt tính cả 2 chất. Đồng thời sản phẩm kết tủa sẽ ngấm vào mô ngà thành ống tuỷ:
- Gây đổi màu mô răng
- Ảnh hưởng tới kết dính của cement trám bít ống tuỷ
KHÔNG TRỘN LẪN NaClO và CHX với nhau. Có thể sử dụng phối hợp với nhau nhưng cần rửa sạch NaClO trước khi đặt CHX bằng nước muối sinh lí.
F. Kết luận:
- Đo chiều dài kim và đặt đê cao su trước khi bơm rửa để không đẩy NaClO đi quá chóp để tránh việc NaClO gây kích ứng mô quanh chóp cũng như tổn thương nướu và niêm mạc miệng.
- Bơm rửa NaClO trong vòng ít nhất 1 phút kết hợp với đặt thuốc để tối ưu hoá hiệu quả sát khuẩn ống tuỷ.
- Nên làm nóng NaClO lên 37% trước khi bơm rửa.
- Sử dụng dung dịch NaClO nồng độ 2,5-3% để bơm rửa ống tuỷ.
- Bảo quản NaClO trong bình nhựa kín - tránh xa ánh sáng với thời hạn sử dụng là 30 ngày.
- KHÔNG BAO GIỜ trộn lẫn NaClO và EDTA mà PHẢI sử dụng phối hợp theo thứ tự.
- KHÔNG TRỘN LẪN NaClO và CHX với nhau. Phải rửa sạch NaClO bằng nước muối sinh lí trước khi đặt CHX.
Nguồn tài liệu sử dụng:
- Marion, Jefferson & Manhães, Frederico & Bajo, H. & Duque, Thais. (2012). Efficiency of different concentrations of sodium hypochlorite during endodontic treatment. Literature review. Dental Press Endodontics. 2. 32-37.
- Retamozo B, Shabahang S, Johnson N, Aprecio RM, Torabinejad M. Minimum contact time and concentration of sodium hypochlorite required to eliminate Enterococcus faecalis. J Endod. 2010 Mar;36(3):520-3.
